19 Nisan 2008 Cumartesi

İstanbul'da 'İlk'ler




* İlk Şehir Hatları Vapurları: Yandan çarklı Şirket-i Hayriyye vapurları 1850’lerde İstanbul’daki ulaşım sorununa “denizi kullanarak” yardımcı oldu.

* İlk Belediye: Günümüzdeki anlamıyla ilk belediye örgütü, 1869’da çalışmaya başladı. İlk kumar kulübü: “Encümen-i Ülfet” adıyla 1870 yılında, zamanın Maliye Nazırı Mısırlı Prens Mustafa Paşa tarafından Çemberlitaş’taki Asım Paşa Konağı’nda açıldı.

* İlk tramvaylar: 1872 yılında Azapkapı-Beşiktaş, Galata Köprüsü-Aksaray arasında çalışmaya başladı. Önceleri atlı olan tramvaylar 1914 yılında elektrikliye çevrildi. Tünel’in hizmete girişi: Yaklaşık 150.000 lirasına malolan ve Karaköy’ü yeraltından o zamanki adıyla Cadde-i Kebir’e (İstiklal Caddesi) bağlayan Tünel 17 Ocak 1875 tarihinde hizmete açıldı.

* İlk havagazı şirketi: 1891 yılında, Abdülhamit döneminde kuruldu ve cılız fener ışıklarıyla aydınlatılan loş İstanbul sokaklarını “gündüze çevirdi”.

* İlk sinema salonu: 1908 yılında, Tepebaşı Şehir Tiyatrosu’nun eski komedi binasında Pate şirketinin Türkiye temsilcisi Vaynberg tarafından yaptırıldı. “Pate” adıyla açılan salon, daha sonra sırasıyla “Anfi”, “Asri” ve “Ses” olarak anıldı. Müslüman kadınlar ilk kez baloda: 1925 yılının 4 Eylül gecesi, Taksim’de düzenlenen bir baloya ilk kez Müslüman kadınlar da katıldı. Olay bir “devrim”di ve gazetelerde çok büyük yer aldı.

* İlk güzellik kraliçesi: Cumhuriyet Gazetesi’nin girişimiyle 1929 yılında Türkiye’nin ilk güzellik kraliçesi seçimi yapıldı. Balıkhane Nazırı Mehmet Tevfik Bey’in torunu Feriha Tevfik Hanım kraliçe seçildi.

* İlk Ankara uçuşu: 3 Şubat 1933’te İstanbul-Ankara arasında ilk tayyare uçuşu denemesi yapıldı. Uçak, İstanbul’dan Ankara’ya salimen ulaştı. Aynı yıl iki kent arasında 260 yolcu ve 1112 kilo ağırlığında mektup taşındı.

* İlk gece maçı: Türk futbol tarihinde ilk gece maçı, 9 Eylül 1933 tarihinde, saat 21.00’da Taksim Stadı’nda oynandı. Fenerbahçe-Beyoğluspor arasındaki karşılaşmayı, saha kenarına dikilen direkler arasında sallandırılan donanma ampulleri aydınlatıyordu. Maçı, Fenerbahçe 4-2 kazandı.

* İlk dolmuş: İkinci Dünya Savaşı şartlarında, 1940-41 yıllarında İstanbul şoförleri “dolmuş” sistemini uygulamaya başladılar. Belediye’nin tüm itirazlarına karşın İstanbul halkı uygulamayı benimsedi ve sistem oturdu.

Hiç yorum yok: